درباره لابراتور دندانپزشکی

لابراتوار دندان پزشکی چیست ؟

لابراتوار دندانسازی یا لابراتوار ساخت پروتزهای دندانی، جایی است که انواع پروتزهای دندانی ویژهٔ هر بیمار به سفارش دندان‌پزشکان ساخته می‌شود.

انواع پروتزهای دندانی شامل روکش، دندان مصنوعی و غیره است. تکنیسین‌های دندانسازی، با توجه به درخواست دندان‌پزشک مبنی بر چگونگی ساخت، اقدام به ساخت انواع پروتزها می‌کنند.

این تولیدات، هم شامل قطعات دندان‌مانند و هم شامل قطعات درمانی مثل ارتودنسی می‌شود.

در واقع، دندانسازها که در لابراتوارهای دندانسازی فعالیت دارند، یک عضو از تیم دندان‌پزشکی محسوب می‌شوند که با همکاری یکدیگر به بازسازی دندان‌های ازدست‌رفته یا اصلاح دندان‌های آسیب‌دیده می‌پردازند.

دندان‌پزشک ، قالب را پس از ضدعفونی به لابراتوار ارسال و دندانساز، با توجه به طرح درمانِ مربوط اقدام به ساختِ پروتز موردنظر می‌کند.

در این میان ، ممکن است چند بار کار توسط دندان‌پزشک مربوط بررسی و چک شود تا کاملاً مناسب با شرایط دهانی بیمار باشد؛ پس از آن، کار نهایی برای دندان‌پزشک ارسال و توسط دندان‌ پزشک به بیمار تحویل داده خواهد شد.

وظایف و نحوه تعامل لابراتوار با دندانپزشک

لابراتوار دندانپزشکی تلفیقی از علم و هنر است ، از آنجائی که نیاز هر بیمار در دندانپزشکی متفاوت است، درنتیجه وظایف یک لابراتوار دندانپزشکی، جامع و متنوع می‌باشد، اگرچه تکنسین‌های درمانی به‌ندرت به‌طور مستقیم با بیمار کار می‌کنند اما تحت نظر پزشک متخصص می‌توانند این کار را انجام دهند.

آن‌ها اعضای با ارزش تیم مراقبت از دندان می‌باشند.

تکنسین‌های دندان‌سازی به‌طور مستقیم با دندان‌پزشکان از طریق پیروی از دستورالعمل‌های متنی و با استفاده از قالب‌های دندانپزشکی که از دندان‌ها و همچنین بافت نرم دهان تهیه‌شده‌اند کار می‌کنند.

چه چیزهایی در لابراتوار ساخته میشود ؟

در لابراتوار های تخصصی دندانپزشکی ، تکنسین‌های لابراتوارهای دندان‌سازی طبق مشخصات و دستورالعمل های دندانپزشک به ساخت مواردی چون :
• دندان مصنوعی کامل برای بیمارانی که تمام دندان‌های خود را ازدست‌داده‌اند.
• پروتزهای متحرک جزئی و همچنین پل‌های ثابت برای بیمارانی که یک یا چند دندان خود را ازدست‌داده‌اند.
• روکش‌های دندان که به‌عنوان کلاهی برای بازگرداندن اندازه و شکل اصلی دندان طراحی‌شده است.
• روکش‌هایی که زیبایی و عملکرد بیمار را افزایش می‌دهند.
• روکش‌های ارتودنسی و اسپیلنت هایی که به صاف کردن و محافظت از دندان‌ها کمک می‌کنند.

مراحل ساخت دندان در لابراتوار دندان پزشکی چگونه است ؟

زمانی که به دندانپزشک مراجعه میکنید ، پزشک با انجام معاینات دهانی طرح درمان متناسب با شرایط دهانی شما را ارائه میدهد.

حال اگر بیمار با شرایط بی دندانی به پزشک مراجعه نماید طرح درمان شامل ساخت پروتز میشود. اما مراحل ساخت دندان مصنوعی در لابراتوار کدامند؟ چگونه یک پروتز آماده تحویل به بیمار میگردد؟در مراحل ساخت دندان مصنوعی چه اتفاقاتی می افتد؟

به جهت ساخت دندان مصنوعی اولین قدم قالبگیری توسط پزشک معالج میباشد. دندانپزشک ابتدا از دهان بیمار توسط تری و مواد آلزیناتی ویا سایر مواد قالبگیری پروسه ی قالب گیری را انجام می دهد و سپس مراحل زیر به منظور ساخت یک دندان انجام میشود :

1- یک مدل از دهان:

ایجاد یک مدل گچی  در لابراتوار دندانسازی توسط قالب گیری که به وسیله دندانپزشک انجام شده است.

2- قرارگیری در Articular:

این مدل بر روی یک دستگاه مکانیکی قرار داده می شود، و تکنسین دندانساز می تواند با استفاده از آن دندان های انتخاب شده را با موم متصل کند.

3- حالت دادن به موم:

تکنسین در این مرحله شروع به ساختن موم می کند که مانند لثه می باشد و به عنوان پایه دندان مصنوعی به کار می رود.

4- قرار دادن در فلاسک:

دندان مصنوعی در یک دستگاهی که فلاسک نام دارد قرار داده می شود، مقدار بیش تری گچ به جهت شکل گیری بیشتربرروی آن ریخته می شود، پس از آن فلاسک در آب جوش قرار داده می شود تا موم آن آب شود.

5- تزریق آکریلیک:

در این مرحله مقدار موم باقی مانده شسته می شود، سپس تکنسین با یک جداکننده مایع بر روی گچ را می پوشاند، پس آکریلیک به آن نمی چسبد. سپس آکریلیک به فلاسک تزریق می شود تا تبدیل به موم شده و شکل بگیرد.

6- حذف قالب گچی:

متخصص فنی با استفاده از ابزارهای لابراتوری ویژه قالب گچی را به دقت تجزیه می کند، سپس دندان مصنوعی در حمام فراصوتی قرار داده می شود، تا اطمینان حاصل شود که بقایای گچ حذف شده اند .

7- اصلاح و براق کردن پروتز:

تکنسین هرگونه آکریلیک اضافی را از روی دندان مصنوعی حذف می کند و شروع به صیقل دادن آن می کند.

8- پایان کار و زمان تحویل پروتز:

مراحل ساخت دندان مصنوعی به پایان رسیده و آماده این است که برای تحویل به بیمار به دندانپزشکی فرستاده شود.

تاسیس لابراتوار در ایران چگونه است ؟

در آخر شاید برای بسیاری از افراد که دنبال کار یا تصمیم برای انتخاب رشته هستند ، دانستن اینکه کار و رشته مرتبط با این موضوع چیست ، جالب باشد .

باید بدانید تأسیس لابراتوار در ایران منوط به داشتن مدرک کاردانی یا کارشناسی (۱۳۴ واحد) در رشتهٔ «ساخت پروتزهای دندانی» است.

در این دوره‌های دوساله یا چهارساله، دانشجویان واحدهای مربوط به آناتومی دندان‌ها، بهداشت و کنترل عفونت، آشنایی با مواد دندانی، چگونگی ساخت قطعات دندانی و درمانی (نظری و عملی)، تعدادی واحد برای آشنایی با کسب‌وکار و نیز تعدادی دروس عمومی را می‌گذرانند و آمادهٔ ورود به بازار کار می‌شوند.

از لحاظ قانونی، مجوز تأسیس «لابراتوار دندانسازی» فقط به دارندگان مدرک دانشگاهیِ پروتزهای دندانی اعطا می‌شود.

در حال حاضر تعداد افراد بیکار فارغ‌ التحصیل در این رشته بسیار کم است.

همه فارغ التحصیلان این رشته پس از اخذ مدرک می‌توانند در لابراتوارهای دندانی مشغول به کار شوند و یا به صورت مستقل اقدام به تأسیس لابراتوار با مجوز وزارت بهداشت و درمان و اموزش پزشکی نمایند.

همچنین بهتر است بدانید خدماتی که توسط تکنسین های دندان پزشکی انجام می شود همیشه مورد نیاز خواهد بود، زیرا با افزایش جمعیت ، تقاضای زیادی برای انجام پروتز وجود دارد.

نویسنده دکترمسعودی دندانپزشک اصفهان

دکترنادرمسعودی